Kuş gribi Avian İnfluenza, Pestis Avium, Bird Flu ve Tavuk Vebası gibi adlarla da bilinen yabani ve evcil kanatlı hayvanlarla memeli hayvanların büyük bir çoğunluğunda sindirim ve solunum sistemine ait belirtileri bulunan ve ölümle sonuçlanan çok bulaşıcı bir hastalıktır. Virüs kaynaklı olan ölümcül bir hayvan hastalığı olarak belirtilse de H5N1 adındaki türevinin insanları da öldürdüğünü söyleyebiliriz.
Hasta olan tavuklarda yüksek bulaşıcılığı bulunan bu hastalığın ilk kez 1878'de İtalya'da tespit edildiği ve "tavuk vebası" olarak adlandırıldığı biliniyor. 1901'de ise hastalığa neden olan etkenin bir virüs olduğu ortaya konulmuşsa da etken virüsün memeli influenza A virüsleri ile ilişkili olduğu ancak 1955 yılında ortaya çıkarılmıştır.
Kuş gribine neden olan etken virüs Orthomyxoviridae familyasından Influenza grubuna ait olan tek sarmallı ve RNA taşımakta olan Influenza A virüsüdür. Bu virüsün yüzeyinde antijenik özellik göstermekte olan hemagglutinin (H) ve neuraminidase (N) adı verilen iki grup bulunur. Bunların bileşiminden 144 alt grup meydana gelmektedir. Bunlardan biri olan H5N1 türevi insanlar için ölümcül sonuçlar doğurabiliyor.
Bu virüs kutuplara ve ılıman kuşağa yakın bölgelerde insanlar, domuzlar ve at topluluklarının bilhassa kış mevsiminde; subtropikal ve tropikal bölgelerde ise tüm yıl boyunca etkin bir şekilde görülebilmektedir. Ancak kanatlı hayvanlarda ve deniz memelilerinde influenza salgınlarının yılın herhangi bir bölümünde ortaya çıkması söz konusu olabilmektedir.
Bu da bunlarla ya da bunlardan elde edilen ürünlerle beslenen insanlarda da hastalığın çıkmasına neden olabilmektedir.
Kuş Gribi Nasıl Bulaşır?
Hastalığın insandan insana, hayvandan hayvana ve hayvandan insana bulaşması mümkündür. Özellikle hayvandan insana bulaşma yollarına bakacak olduğumuzda;
- Hastalığı taşıyan hayvanların akıntıları ve özellikle de dışkıları ile doğrudan temas halinde olmak,
- Hastalığı taşıyan hayvanların yem, su ve malzemeleri ile temasta bulunmak ve temasta bulunan kişilerin kıyafetlerine dokunmak,
- Her ne kadar klinik olarak hastalık belirtisi göstermiyor olsa da su ve deniz kuşlarıyla temas halinde olmak,
- Hastalık bulunan kırık ve çatlak yumurtaların civcivlerinin kuluçka makinesinde iken enfekte olması
Sebebi ile hastalığın hayvandan insana bulaşabilmesi mümkün olmaktadır. Hastalık taşıyan insanlarla temas halinde olmak, aynı havayı solumak ve aynı eşyaları kullanmak da hastalığın bulaşmasına neden olmaktadır. Hastalığın hayvanlar oluyla yerleşim yerlerine nasıl taşındığı konusuna bakacak olduğumuzda ise;
- Göçmen kuşlar aracılığı ile ülkeden ülkeye taşındığını,
- Riskli zamanlarda sulak alanlara girip çıkan araç ve insanlar vasıtasıyla yerleşim bölgelerine taşındığını,
- Riskli zamanlarda avcılık faaliyetlerinin gerçekleştirilmesiyle yerleşim bölgelerine taşındığını,
- Hastalığın görüldüğü yerleşim yerlerinden kontrolsüz bir şekilde araç ve insanların diğer yerleşim yerlerine gitmesiyle taşındığını,
Görebilmek mümkündür. Bu bakımdan alınacak tedbirlerle hastalığın daha geniş bölgelere yayılmasını engellemek gerekmektedir. Bunun için de hastalığın belirtilerinin bilinmesinde fayda bulunmaktadır.
Kuş Gribi Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın klinik semptomları her ne kadar çok çeşitli olsa da hastalıktan etkilenen tür, yaş, çevre ve aynı çevrede bulunan diğer bakteriyel hastalıklar da göz önünde bulundurularak kuş gribinin belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Vücut ısısında artma
- Hayvanlarda tüylerin kabarması
- İştahsızlık
- Depresyon
- Şiddetli ishal
- Hayvanlarda yumurta veriminin durma noktasına gelmesi
- Hayvanlarda yumurta kabuğunun yeterince gelişmemesi sebebi ile şekilsiz yumurtalar yumurtlanması
- Hasta hayvanların göz kapaklarında kapanma, konjuktivada şişme ve kırmızılık görülmesi
- Hayvanlarda ibik ve göz çevresinde ödem oluşması
- Hayvanlarda burun deliklerinden griye benzer kanlı bir eksudat gelmesi
- Hayvanların ayaklarında görülen morarmalar
- Kitle halinde ani ölümler yaşanması
Hastalanan hayvanların bu belirtileri 2-3 saat içerisinde göstermesi mümkün olduğu gibi 3-4 gün içinde de göstermesi söz konusu olabilir. Genellikle hastalanan hayvanların 2 gün içerisinde öldüğünü görebilmek mümkündür. Hayvanlarda bu gibi belirtilerin gözlenmesi durumunda sağlık ekiplerinden destek alınarak gerekli incelemeler de yapıldıktan sonra infilak çalışmalarının yapılması gerekmektedir.
14.01.2024 09:23:43
Kuş Gribi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek
Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Sayfayı Düzenle
