Tavuk gribi, avian influenza, toplumumuzda tavuk vebası ya da kuş gribi olarak da bilinmektedir. İnfluenza A grubu virüslerin sebep olduğu, kanatlı hayvanlarda solunum sistemi ve sinir sistemine ait olan belirtilerle beraber yüksek morbidte ve mortalite hızı ile takip eden fazla bulaşıcı bir hatalık olup beklenmedik anda çok büyük kayıplara sebebiyet verebilmektedir.
Hastalığın virüsünün doğal taşıyıcısı olan göçmen su kuşlarının özellikle yaban ördekleri olduğu söylenmektedir. Virüsün taşıyıcıları enfeksiyona dayanıklıdır; fakat, bir başka kuşlar duyarlıdır. Evcil kanatlı hayvanlardan tavuklar ve hindiler hastalığa oldukça hassas olup, bu hayvanlarda hızlı bir şekilde ölümler ile seyreden epidemiler olarak ortaya çıkmaktadır.
Virüsün hava yolu ile taşınması birkaç kilometre ile sınırlanmaktadır ve virüsü taşıyan hastalıklı böcekler, kan emek sinekler ve kemiriciler yoluyla enfekte hayvanlardan hassas olan hayvanlara mekanik olarak geçebilmektedir. Kuluçka dönemi birkaç saat ile 2 veya 3 gün arasında değişebilmektedir. Bu hastalığın iki tane bulaşma şekli mevcuttur. Bunlar şu şekildedir:
Horizantal Bulaşma: bu bulaşma biçiminin diğer bir adı yatay bulaşmadır. Yani bu rahatsızlık bir hayvandan diğerine bulaşır. Türler arsında olan bulaşmadır. Fazlaca rastlanan bir bulaşma biçimidir.
Vertikal Bulaşma: bu bulaşma biçiminin de diğer adı dikey bulaşmadır. Bu bulaşma da hasta olan tavuktan yumurta vasıtası ile civcivine bulaşır.
Fakat kesin bir delili bulunmamaktadır.
Kuş gribinin hayvana bulaşma yolları başlıca şunlardır
Hastalık virüsünü taşıyan göç eden su kuşlarının (Yaban ördeği, yaban kazı v. B.) salyalarıyla, burun akıntısı ve dışkılarıyla ile direkt temas olması gibi durumlarda virüs bulaşabilir. Bu salgıların yayıldığı yüzeylerde kirletilen yüzeyle çıplak temas sağlanması.
Kuş gribinin belirtileri nelerdir?
- Ağır geçirilen depresyon gözlenmesi
- Azalan günlük aktivitelerin olması
- Yenilen yemde azalma eğilimi saptanması
- Bir araya toplanma hali
- Tüylerde düzensizlik gözlenmesi
- Baş ve yüz kısmında görülen ödem şikâyeti
- Tüy bulunmayan deride siyanoz olmasıdır.
Solunum sistemi belirtileri: öksürme, aksırık, burunda oluşan akıntı, solunum sırasında sesin belirginleşmesi, gözün normalden daha çok yaşarması.
Sinirsel bozukluklar: Yumurta veriminde normale göre azalma ve ishal.
Belirtilere rastlandığında yetkililere haber verilmelidir. İnsanlarda da görülebilen kuş gribinin belirtileri ise ateş yükselmesi, öksürük olması, boğaz ağrısı hissedilmesi, kas ağrıları yaşanması gibi normalde de görülen belirtilerdir. Yani göz enfeksiyonları, zatürre, solunum yollarında rastlanılan ciddi rahatsızlıklar.
Kuş Gribinden Korunmak İçin Yapılması Gerekenler
- Kuş gribinin yaygın olduğu dönemde çiğ yumurta tüketmemeye dikkat edilmelidir.
- Canlı beslenilen hayvanlar alınmamalıdır.
- Av ile yakalanan hayvan eti tüketilmemelidir.
- Kanatlı hayvan etlerini yemeden önce en az 2 dakika 80 derece ve üzeri sıcaklıkta ısıl işlem görmelidir.
- Eller sık sık sabun ve bol su ile dezenfekte edilmelidir.
- Tavuk yetiştirme çiftliklerinde görev yapan yetkililer eldiven, önlük ve maske kullanmalıdır.
- Yeterli ve dengeli beslenme hususunda dikkat gösterilmelidir.
- Vitamin yönünden bol olan meyveler tüketilmelidir.
- Ölen tavuklar yakılarak ya da derin açılan çukurlara dökülerek üzerine sönmemiş kireç dökülerek gömülmelidir. Avcılar ve tavuk yetiştiriciliği yapanlar bu konuda çok dikkatli olmalıdırlar.
Kuş gribini salgınının oluşması durumun da H5N1 adında kuş gribi virüsüne karşı etkili bir aşı bulunmamaktadır. Aynı zamanda virüsün, mutasyon geçirme özelliğinin bulunmasından aşı hazırlanamamaktadır. Hastalıktan korunmak için antiviral ilaçlar alınmaktadır.
Ülkemizin coğrafi konumu bakımından ve iklim koşulları, virüsün barınması ve taşıyıcısı olan göçmen kuşlar için uygun olduğundan, her zaman bir risk söz konusudur.
Not: Tüm rahatsızlıklarda olduğu gibi bu rahatsızlığında bulaşmamasının önlenmesi için yapılması gereken en önemli şey hijyen kurallarına uymaktır.
23.01.2024 06:57:34
