Kuş Gribi Avian İnfluenza, Pestis Avium, Bird Flu ve Tavuk Vebası gibi adlarla da bilinen kuş gribi, yabani ve evcil kanatlı hayvanlarla memeli hayvanların büyük bir çoğunluğunda sindirim ve solunum sistemine ait belirtileri bulunan ve ölümle sonuçlanan çok bulaşıcı bir hastalıktır. Virüs kaynaklı olan bu ölümcül hayvan hastalığı, H5N1 adındaki türevinin insanlarda da ölüme neden olduğu bilinmektedir. Hasta olan tavuklarda yüksek bulaşıcılığı bulunan bu hastalık, ilk kez 1878'de İtalya'da tespit edilmiştir ve "tavuk vebası" olarak adlandırılmıştır. 1901'de hastalığa neden olan etkenin bir virüs olduğu ortaya konulmuşsa da, etken virüsün memeli influenza A virüsleri ile ilişkili olduğu ancak 1955 yılında ortaya çıkarılabilmiştir. Kuş Gribi Virüsü Kuş gribine neden olan etken virüs, Orthomyxoviridae familyasından Influenza grubuna ait olan tek sarmallı ve RNA taşıyan Influenza A virüsüdür. Bu virüsün yüzeyinde antijenik özellik gösteren hemagglutinin (H) ve neuraminidase (N) adında iki grup bulunur. Bu grupların bileşiminden 144 alt grup meydana gelmektedir. Bunlardan biri olan H5N1 türevi, insanlar için ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir. Bu virüs, kutuplara ve ılıman kuşağa yakın bölgelerde insanlar, domuzlar ve at topluluklarında bilhassa kış mevsiminde; subtropikal ve tropikal bölgelerde ise tüm yıl boyunca etkin bir şekilde görülebilmektedir. Ancak kanatlı hayvanlarda ve deniz memelilerinde influenza salgınlarının yılın herhangi bir bölümünde ortaya çıkması söz konusu olabilmektedir. Bu da bunlarla ya da bunlardan elde edilen ürünlerle beslenen insanlarda da hastalığın çıkmasına neden olabilmektedir. Kuş Gribi Nasıl Bulaşır? Hastalığın insandan insana, hayvandan hayvana ve hayvandan insana bulaşması mümkündür. Özellikle hayvandan insana bulaşma yollarına bakacak olursak:
Bu sebeplerle hastalığın hayvandan insana bulaşabilmesi mümkündür. Hastalık taşıyan insanlarla temas halinde olmak, aynı havayı solumak ve aynı eşyaları kullanmak da hastalığın bulaşmasına neden olmaktadır. Hastalığın hayvanlar yoluyla yerleşim yerlerine nasıl taşındığı konusuna bakacak olursak:
Görmek mümkündür. Bu bakımdan alınacak tedbirlerle hastalığın daha geniş bölgelere yayılmasını engellemek gerekmektedir. Bunun için de hastalığın belirtilerinin bilinmesinde fayda vardır. Kuş Gribi Belirtileri Nelerdir? Hastalığın klinik semptomları her ne kadar çok çeşitli olsa da, hastalıktan etkilenen tür, yaş, çevre ve aynı çevrede bulunan diğer bakteriyel hastalıklar da göz önünde bulundurularak kuş gribinin belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Hastalanan hayvanların belirtileri 2-3 saat içerisinde göstermesi mümkün olduğu gibi 3-4 gün içinde de göstermesi söz konusu olabilir. Genellikle hastalanan hayvanların 2 gün içerisinde öldüğünü görmek mümkündür. Hayvanlarda bu gibi belirtilerin gözlenmesi durumunda sağlık ekiplerinden destek alarak gerekli incelemeler yapıldıktan sonra enfeksiyon kontrol çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Ek olarak, kuş gribi virüsünün mutasyon geçirebilme yeteneği nedeniyle insanlar arasında pandemilere yol açabileceği de göz ardı edilmemelidir. Bu sebeple, etkili bir halk sağlığı yaklaşımı benimsemek ve enfeksiyon kontrol önlemlerini titizlikle uygulamak büyük önem taşımaktadır. |
